Aanleiding
Al vele jaren streeft het ministerie van OCW naar zoveel mogelijk beleid maken met oog voor kennis uit de praktijk en de wetenschap. Dit met het idee dat je op deze manier betere beleidsafwegingen kunt maken. Er zijn veel instrumenten, ook rijksbreed, die goede beleidsafwegingen moeten stimuleren, zoals het oude IAK (nu Beleidskompas) en CW3.1. (nu Beleidskeuzes uitgelegd), maar het gevoel blijft dat er te weinig evidentie onderbouwd beleid wordt gemaakt. Omdat de vraag eigenlijk is hoe beleidsmedewerkers tot bepaald gedrag gestimuleerd kunnen worden, is ervoor gekozen om gedragsonderzoek uit te voeren en te kijken welke nieuwe inzichten hieruit naar voren komen.
Doelgroep
Beleidsmedewerkers, teamcoördinatoren, afdelingshoofden, MT-leden
Opzet
Het onderzoek heeft drie fasen: 1. Deskresearch evidence informed beleid: door middel van literatuur en sessies met experts binnen OCW werd bepaald wat evidence informed beleid is, hoe je het maakt en welke stappen dit proces stimuleren of belemmeren. 2. Causaal diagram: door een verzameling van factoren via interviews met experts, wetenschappelijke literatuur en gedragsexpertise werden vervolgens mogelijke motieven en weerstanden en mogelijk betrokken actoren bepaald. 3. In gesprek met de doelgroep (interviews): de inzichten uit stap 1 en 2 werden getoetst middels interviews met medewerkers, coördinatoren, specialisten en managementleden.
Resultaat
Geïnterviewden geven aan dat zij het evidentie onderbouwd maken van beleid allemaal belangrijk vinden, maar dat het in hun ogen nog te weinig wordt gedaan binnen het ministerie van OCW. Belemmeringen zijn dat evidentie onderbouwd beleid maken binnen de organisatie nog niet altijd wordt beloond, beleidsmedewerkers geven aan zichzelf soms censuur op te leggen als gedacht wordt dat evidentie de bewindspersoon mogelijk in de weg zou kunnen zitten en er is in zekere mate sprake van aangeleerde hulpeloosheid, ofwel het gevoel de huidige situatie niet te kunnen veranderen op een manier dat evidentie onderbouwd beleid maken meer mogelijk wordt. De (politieke) waan van de dag wordt soms als belemmerend ervaren bij het evidentie onderbouwd beleid maken, omdat men voelt dat de tijd er niet is om evidentie goed te verzamelen, interpreteren en gebruiken in de korte tijd die er soms is voor een advies of beleidsvoorstel. Tot slot is voor evidentie onderbouwd beleid maken kennis en expertise nodig die nog niet overal aanwezig is.
Het advies is als volgt:
- Evalueer bestaande sturingsmechanismen (beoordeling en beloning bijvoorbeeld) & breng deze in lijn met gewenste gedrag;
- Maak een onderzoeksagenda met lange termijn focus & een centraal verzamelpunt van beschikbare kennis;
- Faciliteer het doelgedrag met een nieuwe werkvorm waarin proactief en evidentie onderbouwd beleid maken beter mogelijk wordt gemaakt;
- Start bottom-up, en breidt uit met goede voorbeelden.
Meer informatie
Deze gedragsanalyse is uitgevoerd door het gedragsteam van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in samenwerking met Dijksterhuis & Van Baaren.