Aanleiding: negatieve milieueffecten door koper in voer varkens ouder dan 12 weken

In 2014 stelde de NVWA vast dat 67% van de varkensboeren zich aan de toegestane norm hield voor koper in varkensvoer. Koper draagt bij aan de groei en de gezondheid van varkens. Het grootste effect treedt op tot een leeftijd van twaalf weken. Uit onderzoek bleek dat voer met te veel koper ook aan varkens ouder dan twaalf weken werd doorgevoerd. Dit is wettelijk niet toegestaan. Het teveel aan koper komt in de mest en daarmee in de bodem en het oppervlaktewater. Dit heeft negatieve effecten voor het milieu. De NVWA zette in op een grotere naleving en bewustwording bij de varkenshouder.  

Interventie: voorlichtingscampagne varkensboeren en aankondiging inspectie

Uit een gedragsanalyse met varkenshouders bleek dat deze groep vooral een gebrek had aan kennis over dit onderwerp. De groep lijkt gevoelig voor sociale en handhavingsdruk. De NVWA startte daarom voorafgaand aan de inspecties een voorlichtingscampagne gericht op 1.368 varkenshouders met meer dan 1.250 vleesvarkens. De campagne vond plaats in de zomer van 2015. Deze bestond uit een persoonlijke mailing inclusief sociale norm en reminder, nieuwsberichten in vakbladen en banners op online vakmedia. De NVWA heeft op deze manier de varkenshouders geïnformeerd over de wettelijke normen voor het gebruik van koper en de boete van 5.000 euro in geval van overtreding. Ook kregen de varkenshouders het advies om in gesprek te gaan met hun voerleverancier. Tot slot is de start van de inspecties aangekondigd.

Methode: voor- en nametingen voorlichtingscampagne

De NVWA heeft een voor- en nameting gehouden rondom de campagne bij een representatief aantal varkenshouders. De metingen bestonden uit inspecties en monsternames. Tijdens de nameting heeft de inspecteur bovendien vragen gesteld over het informatiekanaal, de boodschap en het effect van de campagne. Op die manier is onderzocht of een eventuele verandering in de regelnaleving samenhangt met de ingezette interventiemix.

Resultaat: 92% van de varkenshouders voldoet aan wettelijke norm

In 2016 bleek dat 92% van de bedrijven voer gebruikt waarvan het gehalte koper voldoet aan de wettelijke norm. In vergelijking met 2014 betekent dit een belangrijke stijging (25%) van het aantal nalevende varkenshouders. Daarnaast blijkt uit evaluatie van de campagne dat 76% van de boeren in gesprek is gegaan met zijn voerleverancier over het kopergehalte. In 2017 heeft de NVWA opnieuw de naleving gemonitord. De naleving bij vleesvarkenshouders was goed. In het najaar van 2021 volgt opnieuw een monitor.

Impact: milieubelasting gehalveerd

De milieubelasting is met circa 50% gedaald doordat de varkenshouders de voersamenstelling hebben aangepast.

Kosten en baten

De totale communicatie kosten bedroegen (ontwikkelen, drukken en verzenden brieven en reminders): €2500,=.
De gemiddelde kosten per ondernemer:  €2,=.