Aanleiding: verplichte kredietwaardigheidstoets telefoonkrediet

Sinds 1 mei 2017 zijn telecomaanbieders verplicht om klanten te vragen naar hun inkomen en vaste lasten als ze hun een krediet verstrekken van meer dan € 250. Bijna alle aanbieders gebruikten hierbij vooraf ingevulde waarden in het online formulier. Ze verwachtten dat dit klanten helpt de correcte gegevens in te vullen. Ander onderzoek laat echter zien dat dit soort ankers of standaardopties invloed hebben op keuzes van consumenten. Daarom is een veldexperiment opgezet. Wat is het effect van de ingevulde waarden?       

Interventie: wel/geen waarden ingevuld

Ruim 2.500 consumenten die bij Telfort een telefoonkrediet aanvroegen van meer dan € 250, kregen één van beide varianten van de kredietwaardigheidstoets: het originele formulier waarop inkomsten en lasten niet vooraf ingevuld waren of het formulier waarop deze wél vooraf ingevuld waren. Deze ingevulde waarden waren gebaseerd op de gezinssamenstelling.

Methode: veldexperiment

AFM hield een veldexperiment waarin mensen willekeurig werden toegewezen aan een van de twee varianten. Wat hun inkomen en vaste lasten daadwerkelijk zijn, is niet bekend. Door de willekeurige toewijzing is er geen reden om aan te nemen dat de groepen verschillen in inkomen en vaste lasten.

Resultaat: vooraf invullen heeft sterk effect op gedrag

Klanten blijken de waarden op het formulier vaak te laten staan. Het ingevulde bedrag kwam veel vaker voor in de groep met het ingevulde formulier dan in de groep met het lege formulier. Een inkomen rond het vooraf ingevulde bedrag (met een marge van 5%) kwam 20% vaker voor als dat bedrag al was ingevuld; voor de vaste lasten was dat 16%. Dit effect treedt op bij zowel bestaande als nieuwe klanten en in alle gezinssamenstellingen.

Impact: telecomaanbieders gestopt met vooraf ingevulde waarden 

Gezien de resultaten van dit onderzoek verwacht de AFM van telecomaanbieders dat ze geen gebruik maken van vooraf ingevulde waarden in de ILT. De AFM vindt een dergelijke praktijk niet wenselijk omdat een intensieve gegevensverzameling dient plaats te vinden om een goede kredietwaardigheidstoets te kunnen uitvoeren zoals op grond van artikel 4:34, eerste lid, verplicht is. Aanbieders die werkten met het vooraf invullen van waardes in de ILT zijn hier inmiddels mee gestopt.