Aanleiding: kleine groep agrarisch ondernemers dient geen opgave in
Jaarlijks leveren agrarische ondernemers gegevens aan voor onder andere subsidieaanvragen, landbouwtelling en mestwetgeving. Dat doen ze in de Gecombineerde opgave. Meer dan 96% van hen doet opgave binnen de vastgestelde termijn. Een kleine groep ondernemers dient geen opgave in, ondanks dat zij hiertoe verplicht zijn. Vraag was wat hen meer stimuleert om alsnog in te dienen: communiceren over het voorkomen van een boete, of communiceren over het indiengedrag van collega’s uit de sector (sociale norm)?
Interventie: twee versies van herinneringsbrief
RVO heeft, in samenwerking met BIT EZK/LNV, twee versies van een herinneringsbrief ontwikkeld om de respons te verhogen en daarmee de groep te verkleinen die een handhavingstraject ingaat:
- Focus op sociale norm: in deze brief is ingespeeld op de sociale norm door in een tekstbox bovenaan de brief en in één van de koppen in de hoofdtekst het percentage collega ondernemers te noemen dat de opgave al heeft ingediend. In de brief is ook de boete genoemd die ze kunnen krijgen als ze niet indienen.
- Focus op boete: in deze brief is ingespeeld op verliesaversie door in een tekstbox en in één van de koppen te melden dat ze een boete kunnen voorkomen.
Afbeelding: Nadruk op sociale norm (links) en boete voorkomen (rechts)
Methode: RCT
De interventies zijn getest in een gerandomiseerd gecontroleerd experiment. Ontvangers zijn 1286 ondernemers die de Gecombineerde opgave niet hadden ingediend voor de deadline. RVO heeft de twee versies van de herinneringsbrieven per post aan hen verstuurd.
Resultaat: minder last onder dwangsom bij nadruk op voorkomen van boete
Benadrukken dat ondernemers een boete kunnen voorkomen was significant effectiever dan het benadrukken van de sociale norm. Van de groep die de herinneringsbrief kreeg met de focus op de boete, heeft 48,2% de opgave ingediend en kreeg 33,1% een last onder dwangsom. In de groep met de brief die focust op de sociale norm, diende 37% de Gecombineerde opgave alsnog in en kreeg 44,8% een last onder dwangsom. (Het aantal ondernemers dat hun KvK-registratie aanpaste en daarmee niet langer verplicht is om de Gecombineerde opgave in te dienen was in beide groepen gelijk.)
Figuur: Verschil in aandeel ondernemers dat last onder dwangsom krijgt bij twee soorten brieven
Impact: meer inzicht in wat werkt om de respons te verhogen
Het uittesten van de interventies heeft inzicht gegeven in wat beter werkt om de respons te verhogen en boetes te voorkomen, dit kan gebruikt worden in toekomstige communicatie met de doelgroep. Daarnaast heeft met de ‘boetebrief’ een kwart minder agrarische ondernemers een last onder dwangsom opgelegd gekregen. Dat is fijn voor de ondernemers (er is maximaal € 97.500 aan boetes uitgespaard), maar ook fijn voor RVO aangezien een traject van last onder dwangsom veel hogere uitvoeringskosten kent dan het versturen van een effectievere herinneringsbrief.
Kosten en baten
Kosten: Tijd in het ontwikkelen van de gedragsinterventie. Er zijn geen extra porto- en drukkosten gemaakt voor de brief, aangezien er sowieso een herinneringsbrief gestuurd wordt.
Baten: Met de ‘boetebrief’ krijgt dus een kwart minder agrarische ondernemers een last onder dwangsom opgelegd. Dat is fijn voor de ondernemers (er is maximaal € 97.500 aan boetes uitgespaard), maar ook fijn voor RVO aangezien een traject van last onder dwangsom veel hogere uitvoeringskosten kent dan het versturen van een effectievere herinneringsbrief. De nettobesparing in uitvoeringskosten is ingeschat op 30.000 euro plus de bijkomende kosten voor het afhandelen van bezwaarschriften.