Aanleiding: hulpmiddelen voor energiebesparing nog onbenut

Via het Klimaatakkoord wil de Rijksoverheid de uitstoot van broeikasgassen in Nederland terugdringen. De klimaatcampagne ‘Iedereen doet wat’ stimuleert mensen daarbij om zich duurzaam te gedragen. Om in huis zuiniger om te gaan met energie kun je een energieverbruiksmanager (EVM) gebruiken. Dat kan in de vorm van een website zijn, een app of een display in huis. Er zijn echter nog maar weinig mensen in Nederland die een dergelijk hulpmiddel gebruiken. Het ministerie van EZK wil via communicatieve interventies stimuleren dat meer mensen een energieverbruiksmanager gaan uitproberen.

Interventie: inspelen op identiteit, gedrag behapbaar maken

De interventie was gericht op een specifeke doelgroep binnen het Nederlands publiek, namelijk mensen die duurzaamheid belangrijk vinden. Deze doelgroep kreeg in een onderzoeksseting vanuit EZK een proactief aanbod voor een gratis energieverbruiksmanager via de website van Enelogic. Dit gebeurde in twee varianten:

• inspelen op identiteit: de aanwezige milieuwaarden werden geactiveerd, onder andere door mensen te laten nadenken over het belang dat zij hechten aan klimaat
• gedrag behapbaar maken: het uitproberen van de EVM werd makkelijk gemaakt, onder andere via een stappenplan en herinneringsmail.

Methode: RCT

In dit onderzoek is gebruik gemaakt van een Randomized Controlled Trial. De doelgroep werd willekeurig ingedeeld in drie groepen: twee interventiegroepen (inspelen op identiteit, gedrag behapbaar maken) en de controlegroep. Iedere groep kreeg een andere variant van de vragenlijst. In de controleconditie werd aan het einde van de vragenlijst wel een proactief aanbod gedaan, maar van tevoren niet met een set vragen ingespeeld op specifeke gedragsbepalers van de doelgroep.

Resultaat: inspelen op identiteit en gemak werkt

Mensen die een proactief aanbod krijgen met toepassing van gedragsinzichten, maken hier vaker gebruik van dan mensen die een algemeen aanbod krijgen. Ze bezoeken vaker de website van Enelogic, maken vaker een account aan en loggen hierop vaker in om hun energieverbruik te checken. Dit uitkomstenpatroon zien we terug in zowel het zelf gerapporteerde gedrag van mensen als in de gedragsstatistieken. De effecten van inspelen op gemak zijn iets groter dan die van het inspelen op identiteit.

Impact: gerichte inzet op minder energieverbruik

De gedragsanalyse en interventies zijn input voor een gerichte communicatieaanpak voor specifieke doelgroepen. Dit is effectiever en kostenefficiënter dan een massamediale campagne gericht op algemeen publiek. Breed gebruik van een energieverbruiksmanager draagt op termijn bij aan besparing op het gas- en elektriciteitsverbruik door huishoudens.