Hoe kun je laaggeletterden helpen taalvaardigheid op te doen?

ProfielfotoJoost Loef 18-12-2023

Om laaggeletterden met Nederlands als moedertaal te bereiken is de campagne ‘Doe meer met taal’ gestart. Na afloop voelen mensen uit de doelgroep zich gemotiveerder om hun taalvaardigheid te vergroten. Daarnaast ondernemen ze vaker actie, bijvoorbeeld door thuis met taal aan de slag te gaan.

Onderwerp

Arbeidsmarkt
Onderwijs
Consumenten

Betrokken overheidsorganisatie(s)

Dienst Publiek en Communicatie (DPC)
Ministerie van Algemene zaken
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Gebruikte gedragstechnieken

Feedback
Vereenvoudigen
Zelf-overtuiging
Overig

A-selecte toewijzing aan condities?

Nee

Kanaal interventieconditie(s)

Website
Overig

Aanleiding: iedereen moet zich kunnen redden

Het landelijke programma Tel mee met Taal wil laaggeletterdheid voorkomen en verminderen. Er zijn Taalhuizen en Taalpunten om taalvaardigheid te stimuleren. Laaggeletterden met Nederlands als moedertaal worden hierdoor echter onvoldoende bereikt, zo blijkt uit de praktijk. Bovendien (h)erkent deze groep niet altijd dat zij problemen hebben met taal. De ministeries van SZW en OCW wilden daarom een campagne om deze mensen te bereiken en lokale taalactiviteiten te ondersteunen.

Interventie: campagne Doe meer met taal

Samen met DPC is de campagne ‘Doe meer met taal’ ontwikkeld. Taal wordt daarin gepresenteerd als middel en niet als doel op zich: wat kan taal je opleveren? Door taal te verbinden aan de persoonlijke ambities en motivaties van laaggeletterden, wordt het voor hen relevanter om met taal aan de slag te gaan. De campagne wil mensen het vertrouwen geven dat ze beter kunnen worden in taal en aanmoedigen een eerste stap te zetten. Hiervoor zijn radiospots, online advertenties en buitenreclame ingezet. Op de website doemeermettaal.nl krijgen laaggeletterden tips over het omgaan met teksten, lezen en schrijven op het werk, online of in het gezin. Verder wordt verwezen naar gratis oefeningen op oefenen.nl en naar cursussen en opleidingen in de buurt.

Methode: voor- en nameting

De campagne-effectiviteit is onderzocht via een onderzoek voorafgaand en na de campagne, met onafhankelijke steekproeven onder mensen van 20-49 jaar met een lage sociaal-economische status en met opleidingsniveau lager onderwijs, vmbo-bl/kl, mbo-1 of vmbo-gl/tl. Alleen mensen met Nederlands als moedertaal zijn meegenomen. De data zijn gewogen op de kenmerken geslacht, leeftijd, sociaal-economische status en regio.

Afbeelding: Voorbeelden van campagnemateriaal

Resultaat: 66.000 websitebezoekers en meer mensen die thuis aan de slag zijn met taal

De campagne trok ruim 66.000 kwalitatieve websitebezoekers – mensen die lang genoeg blijven om de informatie goed te kunnen bekijken. Daarmee is het doel van 35.000 van deze bezoeken ruimschoots behaald. Veruit het meeste bezoek (90%) komt vanuit de online campagne. Ondanks de beperkte steekproef (N=241 in de voormeting en N=350 in de nameting), laat het effectonderzoek enkele significante verschillen zien tussen voor- en nameting. Na afloop van de campagne vinden mensen het wat belangrijker om goed niet-officiële teksten te schrijven en om te schrijven voor werk. Daarnaast willen ze zich vaker verbeteren op het gebied van taal. Ook geven ze vaker aan actie te hebben ondernomen door zelf thuis aan de slag te gaan en stijgt het aandeel dat aangeeft zich te hebben ingeschreven voor een cursus of activiteit licht.

Figuur: Aandeel mensen dat gedrag aanpast voor meer taalvaardigheid

Impact: aanzet tot minder laaggeletterdheid en meer zelfredzaamheid

Door mensen te stimuleren een eerste stap te zetten om hun taalvaardigheid te vergroten, draagt de campagne mogelijk bij aan minder laaggeletterdheid onder volwassenen op lange termijn. De campagne wordt in 2023 herhaald. Daarnaast voorziet de campagne in een behoefte van bijvoorbeeld gemeenten en bibliotheken om hun communicatie met laaggeletterden te versterken. Door de korte voorbereidingstijd van de campagne was het niet mogelijk om gestructureerd in kaart te brengen in hoeverre dit gelukt is. Wel zijn er vele voorbeelden van organisaties die campagne-uitingen hebben gebruikt in hun eigen communicatie.

 

Afbeeldingen

Toegevoegde bestanden

X (voorheen Twitter)

Bekijk ook

Cookie-instellingen