Centraal staat de vraag hoe de Participatiewet doeltreffender kan zijn voor de arbeidsinschakeling, arbeidsparticipatie en uitstroom van bijstandsontvangers. In een onderzoeksproject met de gemeente Utrecht onderzoeken we het effect van verschillende bijstandsaanpakken op het aanvaarden van regulier, betaald werk en het onafhankelijk worden van de uitkering. We bekijken daarnaast wat voor effect ze hebben op aspecten als maatschappelijke participatie, welbevinden en gezondheid en werkzoekgedrag. Ook analyseren we de tevredenheid van participanten en medewerkers en de kostenefficiëntie van de aanpak.
De alternatieve aanpakken die we willen onderzoeken zijn gebaseerd op theorieën uit de gedragseconomie. Onderzoek op dit gebied toont aan dat mensen vaak een ander gedragspatroon hebben dan de klassieke economische theorie aanneemt. We denken daarom dat een aanpak gebaseerd op vertrouwen, eigen regie en meer vrijheid mogelijk betere resultaten zou kunnen bereiken dan het huidige regime van sancties.

Over de sprekers

Stephanie Rosenkranz is hoogleraar micro-economie aan de Utrecht University School of Economics en lid van de Stream Instituties en Gedrag bij de UU. In haar onderzoek richt ze zich op het begrijpen van individuen en bedrijven als gevolg van monetaire en niet-monetaire prikkels, rekening houdend met de onderlinge afhankelijkheid van formele en informele instituties. Haar belangrijkste onderzoeksthema's zijn duurzame besluitvorming, de rol van cultuur en overtuigingen en de rol van sociale en economische netwerken.

Timo Verlaat is promovendus aan de Utrecht University School of Economics. Zijn promotieonderzoek richt zich op het toepassen van gedragseconomische kennis op beleid in het sociaal domein. Hij is nauw betrokken bij het Utrechtse bijstandsexperiment ‘Weten wat werkt’, een grootschalig onderzoek naar een betere aanpak in de bijstand.

Thomas Schillemans is hoogleraar bestuurskunde met een focus op verantwoording, gedrag en instituties aan de Universiteit Utrecht en decaan van het Leeratelier Toezicht, Naleving & Gedrag bij de NSOB en trekker van de Stream Instituties en Gedrag bij de UU. In zijn onderzoek richt hij zich op thema’s als: publieke verantwoording, governance, vertrouwen en de rol van de media in de beleidsuitvoering.

Zandra Cuenen is projectleider bij de gemeente Utrecht. In het kader van het onderzoek 'Weten wat werkt' is zij verantwoordelijk voor de implementatie van de verschillende experimentele interventies.